Pizza bakken en koken in een houtoven wordt steeds populairder. Er is intussen behoorlijk wat keus in verschillende modellen houtovens. Van een steenoven van 500 kilo tot een houtoventje voor op tafel van 12 kilo. Al deze modellen hebben plus- en minpunten.
Heb je moeite met kiezen? Op deze pagina zetten we de voor- en nadelen van een aantal gangbare modellen houtovens op een rij.
Naast de houtoven zijn er uiteraard nog vele andere manieren om pizza te bakken. Zoals op de Big Green Egg of in een (elektrische) Ferrari-tafeloven of in de Pizza Box. Deze producten laten wij in dit artikel buiten beschouwing. We focussen hier op de houtovens.
Pizza houtoven kopen: van steen of staal?
Overweeg jij de aanschaf van een pizza houtoven? Dan heb je om te beginnen keus uit twee soorten ovens:
1.) Houtovens gemaakt van steen, ook wel steenovens genoemd,
2.) Van staal gemaakte ovens, meestal is dit roestvrij staal (rvs).
Steenoven
De steenoven is van beide soorten de meest klassieke oven. De steenovens van nu lijken qua vorm simpelweg het meeste op de ovens van steen of klei waar onze voorouders duizenden jaren geleden hun brood en pizza-voorlopers in bakten.
Steenovens zijn verkrijgbaar in allerlei formaten, uitvoeringen en kleuren. De ovens worden vaak geproduceerd in Italië, Spanje, Portugal of China. De kwaliteit wisselt sterk.
Wil je een steenoven aanschaffen? Let dan op op het volgende:
- Hoe groter de oven, hoe meer bakoppervlakte je hebt. Een beetje werkruimte is heel erg fijn, maar neem zeker geen oven die véél te groot is voor de setting waarin jij de oven gaat gebruiken. Als jij voor 2 personen pizza’s wilt bakken, dan heeft het over het algemeen geen zin om een oven te kopen waar je 6 pizza’s tegelijk in kunt leggen. Zi eook het volgende punt.
- Hoe groter de oven, hoe zwaarder. Het gewicht moet je eerst allemaal verwarmen voor je daadwerklijk in de oven kunt bakken. Bij grotere ovens ben je meer tijd kwijt om de oven op te warmen dan bij een lichter model. Op vrijdagavond ‘nog even snel de oven opstoken’ om een lekkere pizza te bakken gaat niet. Voor het opwarmen moet je ruim de tijd nemen. Hoe groter de oven, hoe langer het voorverwaren.
- Let er ook op of de steenoven enkelwandig is of dubbelwandig. Bij de enkelwandige modellen verlies je over het algemeen meer warmte omdat deze minder goed isoleren. Je zult met een enkelwandig model dus wat meer hout verstoken dan bij een dubbelwandige oven. Ook al omdat de dubbelwandige ovens vaak nog extra geïsoleerd zijn, waardoor deze ovens de warme beter vasthouden.
- Een steenoven zet je over het algemeen na aankoop op zijn plek. Daar blijft de oven meestal de rest van zijn werkzame leven staan. Vanwege het gewicht is het niet erg aantrekkelijk om de oven steeds te verplaatsen.
Voordelen steenovens:
Het duurt langer om een steenoven op te warmen dan een oven van rvs, maar eenmaal op temperatuur houdt de steenoven de warmte wel beter vast dan een rvs oven
Steenovens hebben een paar voordelen ten opzichte van rvs ovens :
- Hou je van natuurlijke materialen en/of een natuurlijke uistraling, dan heeft de steenoven dat wat meer dan de rvs-ovens. Ze zijn vaak wat klassieker in hoe ze er uit zien.
- Het duurt langer om een steenoven op te warmen dan een oven van rvs, maar eenmaal op temperatuur houdt de steenoven de warmte wel beter vast dan een rvs oven. Dat is een voordeel, zeker als je veel of lang achter elkaar wilt bakken. Of als je wil bakken voor grotere groepen. Iedere pizza of ieder gerecht dat je in de oven schuift neemt warmte op, waardoor de temperatuur in de oven daalt. Bij intensief gebruik heb je met een steenoven meer ‘massa’, waardoor het afkoelen langzamer gaat dan bij een rvs oven. Daar zal de temperatuur sneller dalen bij intensief gebruik en zal je de oven tssentijds misschien even bij moeten laten warmen.
Nadelen steenovens:
Je moet tijdig beginnen met het opstoken van de steenoven
- Het opstoken van de oven tot de juiste temperatuur duurt minimaal 1 tot 1 1/2 uur. Hoe groter de oven, hoe langer je moet voorverwarmen. Je moet dus tijdig beginnen met het opstoken van de oven. Even de oven opstoken en 20 minuten laten pizza bakken gaat niet.
- Steenovens zijn zwaar, ze wegen al snel 400 kilo of zelfs meer. De plek waar je de oven neerzet moet dit gewicht kunnen hebben. Soms is een fundering nodig. En eenmaal op zijn plaats is de oven lastig te verplaatsen of te verhuizen.
- Steenovens kunnen (op den duur) gevoelig zijn voor nattigheid en vorst als je ze daar continu aan blootstelt. De kans dat de koepel aan de binnen- of -buitenkant ooit breekt of scheurt is aanwezig. De ene scheur is de andere niet, maar als deze door de koepel zou lopen, dan verlies je op zo’n plek veel warmte.
- De steenoven onder een overkapping zetten is dus eigenlijk een must. Of in ieder geval moet je de oven afdekken met een goede hoes bij lange periodes van nattigheid.
Zelf een pizza houtoven bouwen
Naast de kant-en-klare-steenovens is het ook mogelijk om zelf een steenoven te (laten) bouwen. Je koopt dan alle benodigde materialen en metselt met de onderdelen vervolgens je eigen oven. Er zijn ook bouwpakketten te koop waar alle benodigde onderdelen in zitten, maar waarbij je het assembleren zelf doet.
Boeken over zelf een steenoven bouwen
Als je het interessant vindt om zelf een oven te bouwen, dan zijn er online verschillende boeken te vinden die je op weg helpen. Het Nederlandstalige boek ‘houtgestookte pizzaoven’ bijvoorbeeld. Veel andere titels zijn Engelstalig, zoals deze 2 boeken: Building a Wood-fired Oven for Bread and Pizza en Build Your Own Wood Fired Oven.
Pizza houtoven van (roestvrij) staal
Naast de klassieke steenovens zijn er vandaag de dag ook aardig wat modellen pizza houtovens van (roestvrij) staal verkrijgbaar. De modellen, de afmetingen en de prijzen van deze (rvs) pizzaovens verschillen behoorlijk van elkaar.
Je hebt, anders dan bij de steenoven, wel wat ruimere keus in de manier waarop je de rvs ovens warm gaat stoken.
De verschillende warmtebronnen zijn:
Kleine, betaalbare pizzaovens van Ooni
Wil je graag af en toe een pizza bakken, maar wil je daar geen honderden (of duizenden) euro’s aan spenderen? Dan zijn er vandaag de dag best een aantal interessante opties.
Zo heeft het merk Ooni een hele serie pizzaoventjes. De ovens van Ooni zijn licht (15 tot 25 kilo), compact, én prima waar voor je geld. Constructief zijn de ovens goed gemaakt, van goede kwaliteit materialen. Dat zien we wel eens anders bij de nóg goedkopere modellen.
De ovens van Ooni kan je letterlijk zo op een tuintafel of werkblad zetten. De ovens zijn ook makkelijk mee te nemen, bijvoorbeeld naar het park of de camping. Dat is een leuke plus.
Voor alle warmtebronnen heeft Ooni aparte modellen. Zo stook je de Fyra op houtpellets en de Koda op gas. De Karu is hybride, deze oven werkt zowel op stukjes hout, houtskool of gas (via een apart verkrijgbare gasbrander).
De prijzen van de Ooni modellen lopen grofweg van 249 euro tot 799 euro, exclusief eventuele accessoires.
Bekijk hier alle beschikbare modellen en accessoires van het merk Ooni.
Roccbox en Gozney
Een concurrrent van Ooni is Roccbox. De Roccbox oven weegt circa 20 kilo en is in aanschaf iets duurder dan Ooni. Roccbox werkt zowel op (kleine) aanmaakhoutjes als op gas. Naast Roccbox is er nog de Dome van het merk Gozney. verkrijgbaar in een houtversie en een gasversie.
Rvs pizza houtovens
Na de kleine, compacte betaalbare oventjes, kom je in het segment van de grotere rvs pizza houtovens. Wat meteen opvalt is dat de prijs van deze categorie houtovens begint bij ongeveer 1.000 euro. De belangrijkste reden voor deze hogere prijs zit hem in:
- de gebruikte materialen (meer en soms betere=duurdere kwaliteit rvs)
- afmeting van de bakvloer (=vaak ruimer)
- isolatie van de oven (=vaak beter)
- ontwerp en afwerking van de oven
- al dan niet een onderstel bij de oven
Voordelen rvs pizza houtovens:
Rvs pizza houtovens warmen lekker snel op
Ten opzichte van een steenoven heeft een rvs pizza houtoven de volgende voordelen:
- Warmt snel op: je oven is gemiddeld met een half uur voorverwarmen klaar om te bakken.
- Last minute pizza bakken kan prima, je hoeft de pizzabakdag niet per se altijd op tijd te plannen.
- De materialen (rvs) kunnen beter tegen het weer. Je oven kan een buitje wel hebben, de koepel (van rvs) zal nooit breen of scheuren als gevolg van nattigheid of vorst.
- De ovens zijn te verplaatsen. Het gewicht ligt gemiddeld ergens tussen de 35 kg voor de kleinste modellen en 250 kg voor de grotere modellen.
Nadelen rvs pizza houtovens:
Een rvs pizza houtoven heeft de volgende nadelen ten opzichte van een steenoven:
- Een rvs oven blijft zolang je stookt redelijk goed op temperatuur, maar als je jouw vuur niet onderhoudt zal de temperatuur wat sneller dalen dan in een steenoven
- Ook als je veel en lang achter elkaar bakt, raakt een rvs oven eerder ‘uitgeput’ dan een steenoven. Je zal de oven dan tussentijds even 10 tot 15 minuten moeten bijwarmen voor je weer verder kunt bakken.
- Niet alle rvs modellen hebben pootjes om op te staan. Let er in dat geval op dat de ondergrond de warmte van de oven aan de onderzijde kan verdragen.
- Onze ervaring leert dat met name de isolatie van de rvs ovens sterk verschilt tussen verschillende merken en modellen. Dat zie je er aan de buitenkant niet aan af en ga je eigenlijk pas merken als je gaat bakken. Let hier zeker op bij de aanschaf. Soms blijkt goedkoop toch duurkoop.
Het belang van goede isolatie van pizza houtovens
De houtovens van Alfa, zijn bijvoorbeeld heel erg goed geïsoleerd. Als de oven 450 graden is, dan wordt de buitenkant van de oven weliswaar goed warm (zeker aan de kant waar het vuur ligt), maar je zal je er niet meteen enorm aan branden. Toch prettig.
Een ander voordeel van goede isolatie is dat je minder hout verstookt. En dat je oven – als het vuur uit is en je het deurtje sluit – heel lang op een constante temperatuur blijft. Dat is handig als je bijvoorbeeld brood wilt bakken, lasagna wil maken of vlees of vis in de oven wil bereiden. Bij de goedkopere ovens merk je toch dat de temperatuur in de oven sneller daalt.
Dat laatste is geen punt als je zo af en toe bakt en je niet al te hoge eisen stelt aan je oven. Wil je regelmatig (grotere aantallen) pizza’s bakken of koken in de oven, dan is de isolatie wel degelijk iets om rekening mee te houden.
Tips voor de aanschaf van een Italiaanse pizza houtoven:
Grootte van de bakvloer en aantallen pizza’s tegelijk
De producenten van houtovens schermen allemaal met bepaalde cijfers. Bijvoorbeeld hoeveel pizza’s je tegelijk in een bepaald model oven kunt bakken. Het zier er natuurlijk leuk uit als jouw oven groot genoeg is om 4 pizza’s tegelijk te bakken. Maar het is goed om voor jezelf even na te gaan of dit voor jou ook echt een pluspunt is.
Wil je 4 pizza’s tegelijk bakken, dan betekent dit namelijk ook dat je jouw proces van pizza maken daar op aan moet passen. Je moet dan ook 4 pizza’s klaar hebben liggen die je allemaal tegelijk in de oven schuift.
De ‘aantallen pizza’s’ zelf zeggen niet alles. Veel mensen zijn namelijk een gewone keukenoven gewend. Een pizza bakken duurt dan 6 tot 10 minuten op de heetste stand (circa 250 graden). In de houtoven bak je op een hogere temperatuur (ergens tussen de 300 en 400 graden). Daardoor is je pizza vele malen sneller klaar. Je kan dus ook prima een pizza in de oven leggen en in de tussentijd vast een nieuwe pizza bereiden. In 5 minuten kan je dan 2 pizza’s bakken.
Opwarmtijd
De opwarmtijd van de rvs ovens is hoe dan ook korter dan die van een steenoven. Reken op ongeveer een half uur opwarmtijd, afhankelijk van hoe goed jij vuurtje kan stoken :-)
Rechtstreeks bestellen in Italië
Soms loont het qua prijs om een houtoven rechtstreeks te bestellen bij de producent, bijvoorbeeld in Italië. Hou er wel rekening mee dat je dan ook moet bellen of mailen naar Italië als je een keer onverhoopt een probleem hebt met je oven of met de levering. Informeer desnoods bij aanschaf eerst even naar de garantievoorwaarden. En naar de hoogte van de transportkosten. Want die komen vaak nog bovenop de aanschafprijs.
Kopen bij een Nederlandse (web)shop
Soms kiezen producenten er bewust voor om niet rechtstreeks te leveren aan consumenten. De verkoop loopt in dat geval via winkel of webshop. Dit is bijvoorbeeld zo voor de Italiaanse houtovens van de merken Alfa en Clementi. Voor jou als klant is het prettig dat je een Nederlands aanspreekpunt hebt. En omdat winkels meestal grotere aantallen ovens op voorraad inkopen bij de producent, kunnen zij daardoor een betere prijs aanbieden dan wanneer je als klant rechtstreeks in Italië een enkele oven zou bestellen. Ook de garantie loopt in dit geval via de Nederlandse winkel.
Wel of geen onderstel
Een van de keuzeopties als je een houtoven gaat kopen is het onderstel. Sommige ovens worden zonder onderstel geleverd. Met name in het duurdere segment zit er vaak wel een onderstel bij de oven. Bedenk voor jezelf even hoe je jouw houtoven wilt gebruiken. Als je ene vaste plek hebt voor de oven voegt een onderstel misschien niet veel toe. Dat geldt ook als je oventje niet al te zwaar is. Je kan hem dan redelijk eenvoudig verplaatsen.
Het wordt anders als je oven 100 kg of meer weegt. Dan is een onderstel met wieltjes best handig. Het maakt het verplaatsen van je oven in ieder geval een stuk handiger. Dat verplaatsen kan een voordeel zijn als je geen vaste plek hebt voor de oven. Staat de wind een keer flink op de voorkant van je oven – dat bakt minder fijn – dan kan je de oven makkelijk even uit de wind zetten.
Wij hopen dat onze tips jou helpen bij het maken van jouw keus. Mocht je nog vragen hebben over pizza houtovens, laat dan hieronder een reactie achter, of neem vrijblijvend een keer contact met ons op voor persoonlijk advies.
