Schoonmaken, wie houdt er niet van :-) Gelukkig hoef je als pizzabakker niet wekelijks de stofdoek ter hand te nemen. Maar ik raad je beslist aan om 1 of 2 keer per jaar je pizzaoven een opfrisbeurt te geven. Zo blijft je oven in topconditie voor de momenten dat je er in wilt bakken.
De belangrijkste tips die op deze pagina aan bod komen zijn:
- Maak de stenen bakvloer van je houtoven nooit schoon met water
- Verwijder asresten uit je pizzaoven een paar keer per jaar met de stofzuiger (Ja, echt! Verderop lees je waarom alleen borstelen niet genoeg is.)
- Veeg 1 of 2 keer per jaar de schoorsteen
Je kan de tips op deze pagina trouwens ook beluisteren:
Wat is het beste moment om je pizzaoven schoon te maken?
Wat mij betreft zijn er door het jaar heen 2 goede momenten om je pizzaoven schoon te maken:
- In februari. Het is dan nog net geen lente, maar de eerste aangename zonnige dag komt nu wel steeds dichterbij. Meestal breekt de eerste lekkere buitendag van het nieuwe seizoen ergens in maart aan. En dan zijn de pizzakriebels natuurlijk meteen weer rijkelijk aanwezig. Februari is dus een goede maand om even wat onderhoud te doen voordat het zonnige pizzaseizoen weer losbarst.
- Een andere goede schoonmaakoptie is aan het eind van het pizzaseizoen. Vroeger kon je ergens in september wel concluderen dat de laatste mooie pizzabakdag geweest was. Tegenwoordig kan het tot in november nog aangenaam lekker zijn buiten. Al komt vanzelf het moment dat de herfst omslaat in winter. Ook dit is een goed schoonmaakmoment. Het markeert het einde van het warme seizoen (in de winter kan je ook prima buiten pizza bakken) en je oven gaat na een kleine onderhoudsbeurt schoon de winter in als je in deze periode niet of minder gaat bakken. Zo is je oven op de eerste lekkere lentedag meteen klaar voor het nieuwe seizoen.
Hoe vaak moet je jouw pizzaoven schoonmaken?
Dat hangt er een beetje vanaf hoe vaak je jouw oven gebruikt. Mijn advies is 1 tot 2 keer per jaar, en misschien nog een keertje extra bij heel intensief (bijvoorbeeld wekelijks) gebruik.
Wat moet je allemaal schoonmaken aan een pizzaoven?
Dit verschilt per oven en ligt er met name aan of je een steenoven hebt of een rvs pizzaoven. Ik zet alle schoon te maken delen per soort oven voor je op een rij:
Schoorsteen schoonmaken
Voor beide modellen geldt dat het raadzaam is om de schoorsteen schoon te maken. Als je afvoerkanaal gewoon een rechte pijp is, dan is dat makkelijk te doen. Je kan bijvoorbeeld met een messing houtovenborstel eventuele roetaanslag uit de afvoerpijp borstelen.
Heb je een langer afvoerkanaal, of zit en een bocht of knik in, dan kan je voor het schoonmaken gebruik maken van een flexibele borstel.
Pizza oven steen schoonmaken
Jouw houtoven of pizzaoven heeft een stenen bakvloer. Aan de bakvloer zelf heb je nauwelijks schoonmaakwerk. Mocht je een keer iets op de steen knoeien tijdens het bakken, dan zal je gemerkt hebben dat eventuele etensresten heel snel helemaal verbranden. Je hoeft de stenen bakvloer eigenlijk alleen na het opstoken van de oven en tijdens het bakken zo af en toe schoon te borstelen. Is je oven afgekoeld dan kan je met dezelfde houtovenborstel desgewenst de bakvloer even schoonvegen.
Lichtjes schoonvegen van de vloer is trouwens meer dan voldoende. Ga zeker niet overdreven staan schrobben op de stenen vloer met (harde) borstels, dan beschadig je alleen maar de stenen.
Maak de stenen bakvloer van je oven ook nooit schoon met water! Ik lees dit advies regelmatig op websites, maar water vergroot de kans op breuk van je stenen. Stoook je oven dus ook nooit heel snel heel heet als je het idee hebt dat de stenen vochtig zijn. I dat het geval, stook dan op een lage tempertuur eerst al het vocht uit je oven en verhoog dan pas de temperatuur.
Asresten
Nog een belangrijke tip die ik je hier geef is om bij de grote schoonmaak alle asresten te verwijderen die in de kieren tussen je bakvloer of stenen zijn terecht gekomen. Bij de rvs ovens bestaat je bakvloer meestal uit een of meerdere stenen, die vaak makkelijk uit de oven te halen zijn. Doe dat zeker 1 of 2 keer per jaar en haal dan even de stofzuiger door je oven.
Ook bij een steenoven heeft stofzuigen abosluut nut, want asresten hopen zich op den duur op tussen je stenen of tussen de bakvloer en de koepelwand van je oven. De fabrikant heeft daar namelijk altijd enige ruimte gelaten voor de stenen om uit te kunnen zetten tijdens het stoken.
Zou je de asresten niet zo af en toe verwijderen, dan vult de as alle kieren op, waardoor de stenen minder ruimte hebben om uit te zetten. Op den duur kan dit leiden tot breuk van je stenen.
De koepel van je houtoven schoonmaken
Bij steenovens heb je aan de koepel van je oven verder niet echt schoonmaakwerk. Als je klaar bent met bakken zie je soms dat de koepel zwart is. Dit verdwijnt vanzelf zodra je de oven een volgende keer opstookt. Het verdijwnen van de zwarte aanslag is zelfs een handig teken om te zien dat je oven op de juiste temperatuur is gekomen om te kunnen bakken.
Het enige onderhoud dat je met een stenen oven soms hebt aan de koepel is het dichten van eventuele scheurtjes die in de loop van de tijd kunnen ontstaan. Vraag altijd bij de leverancier na hoe je dit bij jouw oven het beste kunt doen.
Anders is dit voor een rvs pizzaoven. De naam zegt het al, deze ovens bestaan voor een groot deel uit rvs. Dit materiaal is prima schoon te maken wat warm water en een niet agressieve zeep. Maar er zijn ook speciale rvs-poetsmiddelen verkrijgbaar (gewoon bij de supermarkt), waarmee je het rvs 1 of 2 keer per jaar unt oppoetsen en weer kan laten stralen.
Het deurtje van je pizzaoven schoonmaken
Sommige pizzaovens hebben een glazen deurtje. Het is misschien een klein beetje puristisch, maar ik vind het zelf altijd wel mooi als zo’ n deurtje niet zwartgeblakerd van de roetaanslag voro de oven staat. Een mooi schoon deurtje geeft ook meteen mooi zicht op het vlammenspel in je oven. En dat was misschien ook wel de reden om dat glazen deurtje überhaupt te nemen… :-)
Je pizzaoven / houtoven buiten afdekken
Steenovens zijn wat gevoeliger voor het weer dan rvs ovens. Rvs ovens kunnen in principe (dit is wel een beetje afhankelijk van de kwaliteit van het rvs) in weer en wind staan zonder dat de ovens daar direct van de lijden hebben.
Wel is het zo – en dit geldt voor iedere houtoven buiten – dat de oven (zowel steen als rvs) en de materialen langer mooi blijven als je de oven bijvoorbeeld in lange perioden van nattigheid afdekt. Dat kan eenvoudig met een hoes en tegenwoordig zijn voor veel ovens afdekhoezen beschikbaar.