Wat is er mooier dan vuur maken in je houtoven om vervolgens lekker zelf pizza te bakken? Maar soms zijn je buren net wat minder blij met alle rook uit jouw oven. Vooral in en rond de stad is rook uit een oven of vuurkorf nog wel eens een bron van irritatie. In dit blogje laat ik je zien hoe je ‘omgekeerd vuur’ maakt. Deze manier van vuur maken zorgt voor een stuk minder rookontwikkeling.
Vuur maken
De meeste mensen – ik ook – zijn gewend om vuur te maken op de piramide-manier. Zo hebben we dat nou eenmaal geleerd. Je begint met wat kleine aanmaakhoutjes en daar zet je een paar houtblokken schuin omheen tegenaan. Dat geeft een prima vuurtje trouwens.
‘Omgekeerd’ vuur maken
Mijn pizza-maatje Edwin had laatst van een vriend gehoord dat er nog een heel andere manier is om vuur maken. Namelijk vuur op z’n Scandinavisch. Met deze methode maak je een ‘omgekeerd’ vuur. Het belangrijkste voordeel van de Scandinavische manier zou zijn dat je veel minder rookontwikkeling krijgt. Dat moesten we natuurlijk een keer proberen.
Het principe van het omgekeerde vuur is als volgt: je legt op de vloer van je oven een paar grote blokken hout. Daarop leg je dan een paar blokken die iets kleiner zijn. En daarbovenop leg je de aanmaakhoutjes. Je steekt het vuur aan de bovenkant van je stapel aan, bij voorkeur met hulp van een paar aanmaakblokjes. Met een stuk krant kan ook, maar dat geeft veel meer as en rook. En dat proberen we nou juist te voorkomen.
Onze eerste ‘omgekeerde’ vuurpoging, om te zien of het werkt, zag er trouwens zo uit:
Het vuur brandt zich vervolgens een weg van boven naar beneden. En eerlijk is eerlijk: met heel weinig rook. Afhankelijk hoe groot jouw houtoven is, kan je de stapel hout uiteraard groter of wat kleiner houden. En de onderste blokken mag je ook rustig wat meer tegen elkaar aan leggen dan hoe wij het op de foto gedaan hebben.
Als je op deze manier vuur maakt, dan schijnen de gassen beter te verbranden. Rook is een teken dat de verbranding niet optimaal is en dat veel gassen nog niet zijn verbrand. Met de Scandinavische vuur-methode heeft je hout ook een langere brandduur. Als het vuur eenmaal goed aan de gang is, dan is het wel belangrijk om meerdere nieuwe blokken hout tegelijk op het vuur te leggen. Als je maar 1 blok(je) hout toevoegt is dat te weinig om het proces goed op gang te houden.
Voor- en nadelen van omgekeerd vuur
Moet je het ouderwetse piramidevuur nu laten voor wat die is? Het antwoord daarop is dubbel. Het is inderdaad zo dat de Scandinavische manier veel minder rookontwikkeling geeft. Dat is echt een groot voordeel. Waarbij wel aangetekend moet worden dat je hout vanzelfsprekend altijd kurkdroog moet zijn. Nat hout stoken in een ‘omgekeerd vuur’ geeft uiteraard nog steeds rook.
Maar het opstoken van de houtoven met een Scandinavische vuur heeft wat mij betreft ook wel een (klein) nadeel. Misschien was de stapel hout waar we mee begonnen te klein, dat zou kunnen, maar ik vond dat de ovenvloer minder door en door heet werd dan met een ‘normaal’ vuur.
Het optimum is daarom wat mij betreft als volgt. Heb je overal buren die niet van rook houden, begin dan met een omgekeerd vuur. Als je vuur eenmaal goed op gang is en de verbranding goed is, dan verdeel je het vuur over je ovenvloer. Laat het daar nog even branden zodat de hitte in de vloertegels kan trekken voor je daadwerkelijk gaat bakken of koken.
